DÜNYAMIZIN İLK SAHİPLERİ:DİNOZORLAR

   Dinozorlar ilk kez 243-233 milyon önce geç Trias döneminde ortaya çıkmıştır.66 milyon yıl önce  geç Kretase döneminde nesilleri tükenmiştir.Ancak kuşların genetik olarak dinozorlara benzemesi,kuşların dinozorların torunu olduğunu ortaya koymuştur.

   Dinozorlara ait ilk buluntu 1676 yılında Oxford Üniversitesi’nde rahip olan Robert Plot tarafından bulunmuştur.Dinozorlara ait olduğu ortaya konan uyluk kemiğinin Roma döneminden kalan bir savaş filine ait olduğunu düşünmüştür.19. yüzyılın başlarında İngiliz doğa bilimci Richard Owen dinozor tabirini ortaya koymuştur.William Buckland tarafından bulunan orta Jurasik etçili Megalosaurus ilk bilimsel anlamda incelenen dinozor fosili idi.Daha sonrasında bulunan fosiller bugüne kadar en az 800 cins ve yaklaşık olarak 1000 tür olduğunu ortaya koymuştur.

   Richard Owen dinozorları İguanodon ,Megalosaurus ve Hylaesaurus olarak 3 gruba ayırdı.Bunun sonrasında bir sürü sınıflandırma yapıldı.1868’de T.H. Huxley Ornithoscelida diye bir takım önerdi.Bu takımı ikiye ayırdıktan sonra ilk grubu dinosauria yapıp İguanadon,Megalosaurus ve Scelidosaurus’u bu gruba koydu.Diğer gruba da Compsognathus(kuş benzeri bir canlı) alındı.Daha sonra en çok kabul gören sınıflandırma 1887’de İngiliz biyolog H.G. Seeley tarafından ortaya atıldı.Bu sınıflandırma dinozorları kalça kemiğine göre iki sınıfa ayırır.Birincisi Ornithischia (kuş kalçalılar) ve Saurichia (kertenkele kalçalılar).Ornithiscia  kendi içinde 4 gruba ayrılır:Ornithopoda (iguanadon ve benzerleri),Stegosauria(plakalı türler),Anklosauria(hylaeosaurus  ve diğer zırhlı takımlar),Ceratopsia(boynuzlu türler).Saurischia ise theropodları (etçil) ve büyük otçulları (cetiosaurus ,brontsaurus) içeriyordu.Dinozorların kökeni erken Trias döneminde yaşayan Archosaurus’tur.

   Dinozorlar o zamanki çevreye,doğaya çok hakimdiler.Hatta bazı bitkiler bazı uzun dinozorlardan korunmak için dallarını atmışlardır vb. Tyrannosaurus rex’in ortalama boyu 10 metre,ortalama ağırlıkları 9 ton civarıydı.Yani dinozorlar epey büyüktüler.

   Dinozorların neslinin tükenmesi konusunda bir sürü teori ortaya atılmıştır.Bazıları yanardağ patlamaları,dünyadaki iklim değişikleri gibi olayların nesillerinin tükenmesine neden olduklarını düşünüyorlar.Ancak bugüne kadar en çok kabul gören teori göktaşı (asteroit) çarpmasıdır.Dünyaya çarpan dev bir asteroit sonucu ortaya çıkan toz bulutu dünyanın atmosferini kaplamış ve güneş ışığının dünyaya gelmesini engellemiş ve yavaş yavaş birçok canlının neslinin tükenmesine yol açmıştır.Dev asteroitin çarptığı yer Meksika’daki Yucatan yarımadasındaki Chicxulub krateri olduğu düşünülüyor.Ancak Ukraynada’daki Boltiş kraterinin de Meksikadakiyle aynı yaşta olması bilim insanlarına bu yok oluşun sadece krater çarpması sonucu dışında olayların da olduğunu düşündürmüştür.